Een prompt schrijven houdt in dat je een AI-model een opdracht geeft. Je vertelt wat je wil dat het voor jou genereert. Hoe beter jij prompt, hoe beter het resultaat wordt. Maar hoe doe je dat?
Er zijn een aantal bouwstenen die je helpen een gerichte prompt te schrijven. Daar gaan we in deze oefening mee aan de slag.
Prompten is een vaardigheid die je op allerlei manieren kan inzetten: als je ChatGPT gebruikt als eindredacteur, als creatieve sparringpartner, als simulatie voor een interview of op nog een andere manier.
In deze les leer je effectieve prompts schrijven. Een vaardigheid die handig van pas komt als je met generatieve AI werkt. Bovendien leer je ook in hoeverre door AI gegenereerde content bruikbaar is in de journalistiek.
Hoe schrijf je een goede prompt?
Dat is nog niet zo gemakkelijk. Je moet met veel variabelen rekening houden en zelf al enige inhoudelijke kennis hebben om te weten wat je exact van ChatGPT wil vragen. Online zijn veel tips te vinden, die in grote lijnen vaak op hetzelfde neerkomen. In het boek Chatten met Napoleon (pagina 45-48) worden de tips overzichtelijk samengevoegd om tot een stappenplan te komen.
Er zijn een aantal dingen die je helpen een concrete prompt te schrijven:
- Taakomschrijving
Geef een duidelijke beschrijving van de taak die moet worden uitgevoerd.
Bijvoorbeeld: schrijf een journalistiek artikel van een x-aantal woorden. - Werk vanuit een persona
Vertel ChatGPT (of een andere generatieve AI-tool waarmee je werkt) welke rol het moet aannemen. Dit helpt het model om beter in te spelen op de wensen, het taalgebruik en de kennis die met deze persona samenhangen. Zo kun je ChatGPT vertellen dat het moet schrijven als een journalist die werkt voor een regionale omroep en zich daar focust op een specifiek dossier zoals amateurvoetbal of gemeenteraadsvergaderingen van gemeente X. - Stappenplan
Vervolgens schets je de stappen die het model moet doorlopen om de taak juist uit te voeren. Bijvoorbeeld: ‘je schrijft als journalist een artikel over onderwerp X. Daarin ga je eerst in op feiten Y en vervolgens draag je oplossing Z aan.’ - Stel grenzen en geef context
Vertel het model ook wat je níet wil dat het doet. Dit helpt om een specifiekere en betere output te krijgen. Bijvoorbeeld: ‘schrijf een artikel over de huizenmarkt, maar focus alleen op de beschikbaarheid van huurwoningen en laat koopwoningen buiten beschouwing.’ - Specifiek doel en heldere doelgroep
Beschrijf voor wie de output bedoeld is. Zo zul je een heel andere tekst krijgen als het artikel is bedoeld voor kinderen van dertien dan als het voor volwassenen is. Geef ook mee wat het doel van het artikel is. Wil je het publiek overtuigen? Wil je bijdragen aan het publieke debat en oplossingen aandragen? - Kies een format
Geef instructies over hoe de output eruit moet komen te zien. Hoeveel woorden moet het artikel zijn? Hoeveel tussenkopjes moet het hebben? In welke schrijfstijl wil je dat het artikel wordt geschreven? Geef richtlijnen mee voor het resultaat dat je wil zien.
Opdracht
Jullie gaan in groepjes van maximaal vier studenten tegen elkaar battlen: Elke groep moet proberen de beste journalistieke productie op te leveren met behulp van generatieve AI-tools. Het beste journalistieke verhaal wint.
Stap 1. Kies een onderwerp waarover je met je groepje een nieuwscontent wil maken.
Er zijn verschillende onderwerpen die zich goed lenen voor deze oefening. Denk hierbij met name aan onderwerpen waarbij weinig input van gesproken bronnen nodig is. Een gesproken bron interviewen met generatieve AI gaat immers niet. Deze onderwerpen zijn juist wel goed bruikbaar:
- Weerberichten
- Korte nieuwsberichten op basis van politieberichten: denk aan meldingen van een aanhouding, mishandeling in het uitgaanscentrum of een ongeluk.
- Persberichten van bedrijven of gemeenten kunnen ook als input dienen als ze nieuwswaarde bevatten
Stap 2. Bepaal gezamenlijk wat voor content jullie willen maken. Bijvoorbeeld:
- Een geschreven artikel (denk aan de kop, lead en platte tekst)
- Afbeeldingen
- Audio (bijv. voice-overs voor video’s of radio-items)
- Video
Uiteraard kun je die combineren: nieuwsberichten met bijbehorende foto, of een nieuwsbericht plus tekst voor de radio-uitzending bijvoorbeeld.
Stap 3. Bepaal welke tool(s) jullie hiervoor gebruiken. Je kunt kiezen uit onderstaande lijst of zelf naar tools op zoek gaan.
Text-to-text (je prompt bestaat uit tekst, de output ook):
ChatGPT
BingAI
Text-to-image (je prompt bestaat uit tekst, de output is een afbeelding):
DALL-E 3
Midjourney
StableDiffusion
Starryai
ChatGPT image generator
Ideogram
Dzego
Text to video (je prompt is tekst, de output video):
Invideo
Synthesia
Sora OpenAI
Stap 4. Maak je nieuwsverhaal!
Bespreking
Presenteer je nieuwsverhaal aan de rest van de groep.
Bespreek:
Hoe vond je het om de AI-tools te gebruiken?
Welke tools en prompts heb je gebruikt?
Wat werkte wel / niet?
Wat leverde het gebruik van de tool je (niet) op?
Vind je dat wat jij gemaakt hebt gepubliceerd zou kunnen worden door een professioneel journalistiek medium?
In hoeverre zou je daarover transparant zijn naar je publiek? Waarom?
Materiaal
- Laptop
- Account bij de tools die je wil gebruiken (vaak zijn deze tools in gelimiteerde vorm gratis te gebruiken)
Tijdsindicatie
75 – 90 minuten, waarvan:
- 5 minuten voor het lezen van de opdracht
- 20 minuten voor stap 1, 2 en 3
- 30 – 45 minuten voor stap 4
- 20 minuten voor de nabespreking
